بطری شیشهای جایگزین بطری پلاستیکی
استفاده از کالاهای پلاستیکی به خصوص در صنعت بستهبندی به دلیل وزن کم و مقاومت مکانیکی بالا، مادهی اولیهی ارزان و نگهداری و حمل و نقل آسان روز به روز در حال افزایش است. طبق آمار گزارش شده، پیشبینی شده، مصرف بطری‌های پلاستیکی در ایران در سالهای اخیر به بیش از ۹۲۰۰۰ تن افزایش یافتهاست. پلاستیکها انواع متفاوتی دارند که یکی از پرکاربردترین آنها پلاستیکهای از جنس پلی‌اتیلن ترفتالات میباشد. پلی‌اتیلن ترفتالات به دلیل خصوصیات برتری که نسبت به سایر پلاستیکها دارد اعم از مقاومت مکانیکی بالا، نفوذپذیری کم در برابر گازهای موجود در هوا (که موجب ماندگاری طولانی مواد غذایی میگردد.) و مقاومت بیشتر در برابر حرارت، کاربرد بیشتری دارد. این بطریها در مصارف مختلفی به خصوص در بستهبندی مواد غذایی از قبیل نوشابههای گازدار (۳۵%)، آب معدنی (۲۰%)، آبمیوه (۹%)، نوشیدنیهای انرژیزا (۸%)، مواد غذایی (۱۴%)، مواد شوینده و آرایشی (۷%)، و سایر نوشیدنیها مثل چای، قهوه و شیر (۷%) مورد استفاده قرار میگیرند. (نشریه مهندسی شیمی ایران- شماره ۷۳- ۱۳۹۳) در آسیا بیشترین تولیدکننده این بطریها کشورهای چین، هند و پاکستان هستند. همچنین در ایران بیشترین مصرف بطری‌های پلاستیکی در نگهداری روغنهای مایع، آبمعدنی، نوشابههای گازدار و مواد پاک کننده، شوینده و آرایشی میباشد. به دلیل مصرف بالای بطری‌های پلاستیکی به دلیل مزایای ذکر شده باید معایب این این بطریها از نظر زیست محیطی و همچنین اثرات زیانبار آن بر سلامت انسان مورد بررسی قرار گیرد.
بازیافت بطری‌های پلاستیکی:
مواد پلاستیکی دارای ارزش حرارتی بالایی است اما از نظر زیستی به سختی تجزیه میگردد ممکن است برای تجزیهی کامل به ۲۰۰ الی ۵۰۰ سال زمان نیاز داشته باشند. باکتریهای تجزیه کننده به ندرت این وسایل پلاستیکی را مورد حمله قرار میدهند، به طوری‌که این مواد مدت زمان طولانی را بدون تغییر طبیعت به جای میمانند و به آسانی از بین نمیروند. به همین دلیل بزرگترین مشکل آنها زیست تخریب ناپذیری آنهاست. طبق آمار گزارش شده در نشریهی ویتامر در آمریکا و گزارشات ارائه شده توسط سازمان محیط زیست این این کشور، بیش از ۲۵% کالاهای شیشهای بازیافت میشوند، در حالیکه مواد پلاستیکی، بازیافتی کمتر از ۹% دارند. شیشه ۱۰۰% قابلیت استفاده مجدد را دارد. استفاده از شیشههای بازیافتی در ساخت بطری‌های جدید، باعث صرفهجویی در در مصرف انرژی میگردد زیرا نقطهی ذوب خرده شیشه از مواد خام اولیه کمتر است و موجب کاهش مصرف سوخت کورهی ذوب میشود. در مقابل مواد پلاستیکی، شیشههای بازیافتی بدون هیچ‌گونه کاهشی در سطح کیفیت شیشههای عمدتاً می‌تواند تا ۱۵ مرتبه در چرخه بین تولید و مصرف مورد استفاده قرار گیرد.
کاهش میزان آلودگی:
پسماندهای پلاستیکی چنانچه سوزانده شوند، باعث تولید مواد خطرناکی مانند دیاکسید کربن در هوا میشوند در صورتیکه مصرف مجدد شیشههای بازیافتی در کورههای ذوب نه تنها آلودگی تولید نمیکنند بلکه معادل وزن خود از آلودگی تولید مواد اولیه می‌کاهند.
نفوذ مواد سمی از طریق ظروف و بطری‌های پلاستیکی:
تحقیقات انجام شده در بیمارستان کاسل آمریکا نشان میدهد که مواد غذایی به خصوص مواد چرب در دماهای بالا قادر هستند ماده سمی به نام دی‌اکسین را از جداره خود خارج کنند. همچنین استفاده از ظروف پلاستیکی در مایکروویو برای گرم کردن غذا منع شدهاست زیرا باعث آزاد شدن مادهی دی‌اکسین میشود. امروزه به دلیل پی بردن به خطرات ناشی از انتشار دی‌اکسین، پزشکان توصیه میکنند برای انجماد آب آشامیدنی به جای ظروف پلاستیکی از ظروف شیشهای استفاده گردد. دی‌اکسین می‌تواند باعث عوارض کلیوی و ریوی، ختلال در غدد تیروئیدی و سقط جنین شود.
