پرفروشترین کتابهای آشپزی در ایران
ممکنه تصور کنین با وجود انبوه وبسایتها، وبلاگها، گروهها و صفحات رنگارنگ آموزش آشپزی و آموزشهای آنلاین و ویدئویی؛ کسی سراغ کتابهای آشپزی نمیره. اگه گذارتون به نمایشگاه کتاب بیفته میبینین که صدها عنوان کتاب آشپزی و مرتبط با آشپزی در اکثر غرفهها جلب توجه میکنن. در بین این عناوین متنوع، دو کتاب از نظر تیراژ و استقبال مخاطبان با فاصلهی زیاد از کتابهای مشابه قرار دارن: «کتاب مستطاب آشپزی؛ از سیر تا پیاز» نوشته نجف دریابندری و «هنر آشپزی» نوشتهی رزا منتظمی.
کتاب مستطاب آشپزی؛ از سیر تا پیاز
نجف دریابندری در بخشی از کتابش میگه: «اولین نکتهای که خواننده گرامی باید بداند این است که هیچ کس با خواندن کتاب آشپزی آشپز نمیشود؛ اما نکته دوم این است که هیچ آشپزی و نیز هیچ کسی که خیال آشپز شدن داشته باشد از کتاب آشپزی بینیاز نیست.» مهمترین تفاوت این کتاب با کتابهای دیگه آشپزی اینه که نویسندهاش، یه نویسنده و مترجم مشهور و بینظیره. دریابندری این کتاب رو با همراهی همسرش فهمیمه راستکار نوشته و ظاهرا ماجرای نوشتن این کتاب به دوران زندانی بودنش و علاقهاش به آشپزی برمیگرده.
مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز؛ جامعترین کتاب آشپزی فارسیه. افزون بر دستور پخت صدها خوراکی جذاب، در این کتاب اطلاعات منحصر به فردی درباره انواع مکتبهای آشپزی، مانند آشپزی چینی، هندی، عربی، رومی، ایتالیایی، فرانسوی، ترکی و روسی وجود داره که خیلی سخت ممکنه جای دیگهای پیداشون کنین. اگه شما تازه به آشپزی علاقهمند شدین و دارین الفبای آشپزی یاد میگیرین، کتاب مستطاب مثل یه معلم با حوصله و البته با سواد، شما رو گام به گام با ریزه کاری های دنیای آشپزی؛ از شکل انواع سبزی،ادویه، مرغ و ماهی گرفته تا ابزارهای آشپزی آشنا میکنه.
مدل روایت دستورهای پخت غذا در این کتاب بسیار دلنشینه. دریابندری در نگارش اصطلاحات و واژهها تمام سعی خود را برای استفاده از واژههای فارسی به کار گرفته. از زمانی که شروع به خواندن مستطاب میکنین با واژههای نابی آشنا میشید که زادهی ذهن نویسنده آن و تا مدتها در ذهنتون ماندگار میشن. عکسهای زیبای کتاب هم برای صفر کیلومترها یک دایرهالمعارف تصویری منحصر به فرده.
کتاب دوجلدی مستطاب رو انتشارات کارنامه اولین بار در نوروز ۱۳۷۹ چاپ کرده. این کتاب در پاییز ۱۳۹۷ به چاپ سیام رسیده است و تابهحال بیش از ۱۰۰ هزار دوره کتاب مستطاب منتشر شده. جلد و صفحات داخلی کتاب طراحی زیبایی دارن و یک قاب نفیس برای قراردادن کتاب در آشپرخانه داره.
راستی میدونین مستطاب یعنی چی؟ مستطاب علاوه بر اینکه به معنی نیکو و پسندیده ست، لقبیه که در گذشته همراه واژههایی مانند «جناب» برای خطاب قرار دادن بزرگان کاربرد داشته.
هنرآشپزی
هنرآشپزی نوشتهی رزا منتظمی با نام شناسنامهای فاطمه بحرینی است. رزا منتظمی رو معلم آشپزی ایران میدونن. او از سال ۱۳۳۷ در تهران کلاس آشپزی و شیرینیپزی داشته و کتابش قدیمیترین و کلاسیکترین کتاب آشپزی ایرانیه. گفته میشه این کتاب بعد از قرآن کریم و دیوان حافظ، پرفروشترین کتاب نیم قرن اخیر در ایران بوده. اولین نسخه این کتاب در سال ۱۳۴۳ با ۶۰۰ دستور غذا منتشر شد و در نوبت چاپ ۴۱ ام تعداد دستورهای غذایی اون به ۱۷۰۰ رسیده. احتمالا خیلی از شما این کتاب رو در کتابخانه خونهتون دیدین! این کتاب سالها به زوجهای جوون هدیه داده میشد. کتاب هنر آشپزی در سالهای جنگ ایران و عراق که کشور با کمبود کاغذ روبرو بود، برای جلوگیری از فروش به شکل بازار سیاه، با «دفترچه بسیج اقتصادی» فروخته میشد. موقع خرید کتاب این دفترچهها مهر میشدند تا مشخص بشه خریدار سهمیهی هنر آشپزی خودش رو گرفته. درکنار دستور پخت انواع غذای ایرانی و فرنگی، صفحات عکس گلاسه رنگی کتاب هم احساسات نوستالژیکتون رو برانگیخته میکنه.